یاقوت نوع سرخ‌رنگ و متبلور کوراندوم است که بعد از الماس سخت‌ترین کانی‌ها محسوب می‌شود. کوراندوم از کانی‌های سنگ‌های آذرین است و نوعی آلومین (اکسید آلومینیوم) محسوب می‌شود که ممکن است حاوی مقدار کمی ناخالصی از عناصری همچون تیتانیوم، مس، منگنز، کروم و آهن باشد. وجود این ناخالصی‌ها باعث ایجاد رنگ‌های مختلف مانند آبی، زرد، بنفش، صورتی، نارنجی، و سرخ در کوراندوم می‌شود. کوراندوم‌هایی که رنگی به‌جز سرخ و صورتی داشته باشند یاقوت کبود نامیده می‌شوند و کوراندوم‌های سرخ‌رنگ و صورتی با نام یاقوت سرخ شناخته می‌شوند.

بیشتر یاقوت جهان در کشورهای میانمار، سری‌لانکا، کنیا، ماداگاسکار و تایلند قرار دارد و مرغوبترین آن‌ها در دره موگوک در میانمار یافت می‌شود.

ریشهٔ نهایی این واژه از یونانی باستان huakinthos است که یک بار از عربی به صورت «یاقوت» و یک بار از فارسی میانه به صورت «یاکَند» وارد فارسی شده است.

باور پیشینیان:
بر پایه باور و پیشینیان همه گوهرها در آتش می‌گدازد بجز یاقوت رُمّانی. محمد بن محمود همدانی در کتاب عجایب‌نامه درباره یاقوت می‌گوید:
«طبع وی گرم و خشک است، به درجه رابع. هر که با خود دارد از طاعون ایمن بُوَد. یاقوت از زر و سرب سنگی‌تر بُوَد. معدن وی کوه رُهون است به سَرَندیب(سریلانکا) که آدم به آن فروآمد، و در میان دریاست. هر که یاقوت با خود دارد، خون در تن وی صافی کند و از خُمود و سکته و صرع ایمن بود.»